Podstawy kontraktów futures: zrozumienie podstaw

Kontrakt futures to umowa między kupującym i sprzedającym przewidująca wymianę aktywa lub indeksu bazowego po ustalonej cenie w określonym terminie w przyszłości lub w dniu wygaśnięcia kontraktu. 

Krótko mówiąc, jest to kontrakt pozwalający obu stronom wyrazić opinię na temat przyszłej ceny określonego aktywa.

Na przykład handel na bitcoinie odbywa się non stop, co oznacza, że jego cena nieustannie się zmienia. Inwestor może skorzystać z kontraktu futures, aby zabezpieczyć cenę posiadanych bitcoinów. 

Pozycje długie i krótkie

Na rynku kontraktów futures traderzy mogą inwestować środki w szeroką gamę towarów i indeksów giełdowych przy użyciu dwóch metod: zajmując pozycje „długie” lub „krótkie”. 

Co oznacza pozycja długa?

Zajęcie pozycji długiej przypomina kupno akcji lub ETF-u. Jeśli inwestor spodziewa się wzrostu ceny aktywa, może kupić kontrakt futures na to aktywo, licząc na wzrost jego ceny między datą zakupu a terminem wygaśnięcia kontraktu. Może też sprzedać kontrakt w dowolnym momencie przed terminem wygaśnięcia, a jeśli cena faktycznie wzrośnie, osiągnie zysk.

Co oznacza pozycja krótka?

Jeśli natomiast inwestor spodziewa się spadku ceny aktywa, może zająć pozycję krótką, sprzedając kontrakt futures na to aktywo. Niezależnie od tego, czy inwestor zajmie pozycję długą czy krótką, może wyjść z pozycji w dowolnym momencie przed wygaśnięciem kontraktu albo utrzymać ją do terminu wygaśnięcia, otrzymując lub płacąc różnicę między ceną transakcyjną a ceną ostatecznego rozliczenia w gotówce.

Zajęcie pozycji długiej lub krótkiej wymaga inwestycji, która na rynku kontraktów futures jest realizowana przy użyciu depozytu zabezpieczającego zawartego w samym kontrakcie. 

W obszarze handlu kontraktami futures depozyt zabezpieczający to wpłata wymagana do otwarcia pozycji na kontrakcie. Kwota tej wpłaty różni się w zależności od kosztu aktywa bazowego i wymagań brokera. Ponadto może ona wzrosnąć podczas utrzymywania pozycji długiej lub krótkiej.

Jednak depozyt daje też dostęp do dźwigni. Dźwignia pozwala kontrolować większą pozycję rynkową przy mniejszej początkowej wpłacie kapitału, dając większą ekspozycję na potencjalne zyski lub straty.

Spójrzmy na przykłady zajęcia pozycji długiej i krótkiej z użyciem depozytu zabezpieczającego i dźwigni.

Inwestor chce zająć pozycję długą na 10 kontraktach futures nano na bitcoina. Każdy kontrakt ma wartość nominalną równą 1000 USD. To oznacza, że nawet jeśli cena bitcoina wynosi 100 000 USD, każdy kontrakt futures nano na bitcoina, reprezentujący 1/100 bitcoina, pozwala inwestorowi kontrolować cząstkę bitcoina o wartości 1000 USD. 

Aby otworzyć pozycję, inwestor musi wpłacić 25% wartości nominalnej w formie depozytu zabezpieczającego. Łączna wartość nominalna 10 kontraktów wynosi 10 000 USD (10 kontraktów x 1000 USD każdy). Przy wymaganym depozycie zabezpieczającym na poziomie 25% inwestor musi wpłacić 2500 USD (25% z 10 000 USD), aby kontrolować pozycję.

Jeśli wartość nominalna każdego kontraktu wzrośnie przed jego wygaśnięciem do 1500 USD, w chwili zamknięcia pozycji inwestor może zyskać na wzroście ceny. Nowa łączna wartość 10 kontraktów wyniesie 15 000 USD, co przełoży się na zysk w wysokości 5000 USD (15 000 USD – 10 000 USD).

Jednak z drugiej strony dźwignia zwiększa ryzyko. Jeśli cena kontraktu spadnie, inwestor może stracić początkowy depozyt zabezpieczający i może być zobowiązany do pokrycia ewentualnych dodatkowych strat. To powiedziawszy, większość brokerów kontraktów futures prawdopodobnie zamknęłaby pozycję, zanim powstałyby straty przekraczające początkową wpłatę, co byłoby określone w szczegółowej polityce zarządzania ryzykiem.

Teraz załóżmy, że według inwestora cena bitcoina spadnie i dlatego decyduje się on na odwrotny ruch, czyli otwarcie pozycji krótkiej na tych samych 10 kontraktach nano na bitcoina.

Również w tym przypadku wartość nominalna 10 kontraktów wynosi 10 000 USD (1000 USD x 10), a do kontrolowania pozycji wymagany jest początkowy depozyt zabezpieczający w wysokości 3000 USD (30% z 10 000 USD).

Jeśli wartość nominalna każdego kontraktu spadnie do 500 USD, łączna wartość kontraktów zmniejszy się do 5000 USD (500 USD x 10). Aby zamknąć swoją pozycję, inwestor odkupi kontrakty po niższej cenie, notując zysk w wysokości 5000 USD (10 000 USD – 5000 USD).

Najważniejsze terminy

Pozycja długa

Pozycja, którą zajmuje inwestor, jeśli spodziewa się wzrostu ceny aktywa, podobnie jak w przypadku zakupu akcji lub jednostek funduszu ETF.

Pozycja krótka

Pozycja, którą zajmuje inwestor, jeśli spodziewa się spadku ceny aktywa. Inwestor sprzedaje kontrakt z nadzieją na późniejsze odkupienie go po niższej cenie.

Dźwignia

W przypadku kontraktów futures z depozytem zabezpieczającym jest to możliwość kontrolowania dużej pozycji przy użyciu stosunkowo niewielkiej kwoty kapitału, czyli początkowego depozytu zabezpieczającego. Dźwignia zapewnia traderowi znaczną ekspozycję na aktywo bazowe bez konieczności płacenia pełnej wartości kontraktu z góry.

Depozyt zabezpieczający

Wpłata wymagana do otwarcia pozycji na kontrakcie futures. Zazwyczaj depozyt zabezpieczający stanowi ułamek wartości nominalnej kontraktu.

Ekspozycja

Stopień, w jakim wpływają na inwestora zmiany wartości aktywa bazowego kontraktu. Zasadniczo ekspozycja oznacza poziom ryzyka (czyli potencjalny zysk lub stratę), na jakie może być narażony trader z powodu wahań rynkowych.

Dzięki najważniejszym cechom depozytu zabezpieczającego i dźwigni, a także możliwości zajmowania pozycji zarówno długich, jak i krótkich, kontrakty futures umożliwiają osobom fizycznym łatwy dostęp do inwestowania.